Mahalli Dili Öğrenebilmek İçin...

Ebûbekir Efendi, 1877'de Osmanlı Maârif Nezâreti'nce Afrikanca olarak bastırılan Beyânü'd-din adlı kitabının Türkçe mukaddimesinde, Ümitburnu'ndaki çalışmalarının kısa bir değerlendirmesini yapmaktadır. "Ümitburnu (Cape Town) şehri ve civarında (Kap müstemlekesinde) bulunan şehir, kasaba ve köylerde sakin Müslümanlardan çokazı Arap soyundan ve Arapça biliyordu. Kendimi anlatabilmek için çoğunluk tarafından konuşulan dili bilmem ve ona hâkim olmam gerektiğini anladım. Onlara Kur'an-ı Kerim ve dinin temel kaidelerini îfâ etmede zarurî bulunan Arapça tâbirleri îzâh edebilmek ve metinleri tercüme edip bu millete gerçek İslâmiyeti kendi dillerinde öğretmek için bu dili öğrenmeyi vazife edindim. Bu dili öğrenmek için yedi ay ciddî şekilde çalıştım. Bu dille yazılmış kitap ve notlarla İslâmiyeti bütün Müslümanlara daha kolay öğretme ve anlatma imkânı elde ettim. Bunun fayda ve semeresi olarak, bundan önce ibâdet niyetiyle ikâme ettikleri işlerin nâmeşrû ve dalâlet olduğunu, aralarında dinî konularda ortaya çıkan ihtilaf ve kavgaların saçma ve abes olduğunu çoğu anladı. Bazıları yıllardır ata ve ecdatlarını taklit etmekten tamamen vazgeçmedilerse de, vazgeçenler daha ziyâde ekseriyet olup; öğrendikleri şeyleri diğer insanlara açıklamada, söylemede, yaymada ve öğretmede dikkat ve özen gösterdiklerinden te'sîrleri de açıkça müşahede olunmaktadır.' (s. 152)